ARTIKEL hART #93: BRRR!

Tot en met 17 maart zijn een aantal werken van de Brusselse performer, schrijver en tekenaar Antoine Boute (1978) te zien in de beschutting van boekhandel Demian in Antwerpen. Boute beschouwt zichzelf vooral als een conceptueel kunstenaar en werkt uitermate discipline-overschrijdend. Daarbij gaat hij regelmatig allianties aan met filmmakers, kunstenaars en muzikanten, zoals Sébastien Rien, JP De Gheest, Mauro Pawlowski en Jean De Lacoste, maar ook met daklozen en leerlingen. Hierbij een korte introductie van Antoine Boute en zijn bij vlagen behoorlijk verontrustende universum. 

BRRR! 


Antoine Boute is filosoof van opleiding, werkte als notaris en – in zijn eigen woorden – ‘experimenteel’ slager en geeft naast zijn vele optredens in Nederland, België en Frankrijk op het ogenblik godsdienstles op een middelbare school. Dat laatste mag op zijn minst een opvallende combinatie met zijn artistiek leven genoemd worden. Ook organiseert hij cross-mediale evenementen, de zogenaamde ‘BRUL-avonden’, in Les Ateliers Claus en het performance-festival ‘Boslawaai’ in het Zoniënwoud in Brussel. Hij verkent de grenzen tussen lichaam, taal, beeld en stem door het gebruik van een groot aantal middelen en media: experimentele romans, poëtische teksten, essays, klankperformances in het Frans en in het Nederlands, conferenties, grafische poëzie, films, performances op het internet, collectieve geschriften met zijn kinderen en speelt samen met Mauro Pawlowski en JP De Gheest in de noise-poetry groep Trio Perte Totale. Hij is de auteur van een tiental boeken, uitgeven in Frankrijk, België en Canada, waaronder Cavales (2005), Du toucher. Essai sur Pierre Guyotat,(2008) en Tout Public (2011). In zijn presentatie ‘Rotweg Pornolettrisme’ bij Demian zijn enkele groot formaat tekeningen, een film, een verzameling artefacten, een behang en een aantal van zijn uitgaves te zien. Kortom, Antoine Boute doet veel maar rijgt zijn bezigheden moeiteloos aan elkaar.

Er zit altijd een gruwelijk gruizige ondertoon in Boute’s werken. Het veelomvattende en verontrustende maar tegelijkertijd humoristische wereldbeeld dat hij de toeschouwer voorspiegelt – met daarin referenties naar een vorm van horror-pornografie, incestueuze acties en psychopathische megalomanie – gaat soms zo ver dat een deel van het publiek wil weglopen tijdens zijn klankperformances, die bij vlagen uit minutenlang keelzangerig grommen, brullen en stotteren bestaan. Boute houdt echter de aandacht stevig vast doordat hij nooit de draad van zijn verhalen kwijt raakt.

Antoine Boute’s universum kwam onder meer tot stand onder invloed van de subversieve en psychisch getergde Franse schrijver Pierre Guyotat, wiens boek ‘Eden, Eden, Eden’ (1971) een tijd lang werd geboycot en gedeeltelijk uit bijna onleesbare passages bestaat. Daarnaast is de filosoof Derrida, de grondlegger van de deconstructie en zijn bijbehorende gedachte dat een tekst alleen naar de eigen interne logica verwijst, van invloed. Dit is een belangrijk onderdeel in Boute’s teksten en performances. Boute begint bijvoorbeeld de tekst ‘Psychopatische Thriller’ in het moment zelf: “Op dit ogenblik ben ik een roman aan het schrijven”, waarna de rest van de tekst verschuift tussen de beschrijving van de roman die alleen binnen de voorgedragen tekst bestaat, Boute’s karakter binnen de voordracht als verteller en de rol van het publiek als toehoorders. Een ander optreden start, onderbroken door zangerig gestotter, als volgt: “Men ziet in het begin een gast aankomen op het podium en vanaf het begin is het eigenlijk duidelijk dat er iets niet klopt.”

SUPER DESTROY FUCKING TRASH PUNK DESTROY

Na enige tijd ontsporen de verhalen in de performances veelal in moord, verminking, verdwenen kinderen in kasten, putten, massale incest, rondvliegend sperma, autarchische systemen, sadistische uitspattingen, onophoudelijke bloedneuzen en andere mottigheden. In tegenstelling tot het enigszins verwante ‘Salò’ van Pasolini blijft Boute’s voorspiegeling dragelijk doordat hij op de juiste momenten een stap uit de soms bloederige beschrijvingen neemt en het publiek droogjes weer op de wereld wijst waarin zij eenvoudigweg een voordracht ondergaat. Dit gaat gepaard met komische momenten die vaak juist door de overdrijving in het verschrikkelijke worden versterkt. Hij gebruikt daarbij vaak powerzinnen als “Het is echt super trash punk beestig” en allerlei varianten daarop. Bij de lezer of toeschouwer brengt dit een merkwaardig soort opluchting teweeg: “Gelukkig is het allemaal niet echt”. Wat dat betreft heeft Boute’s werk, ongeacht met welk medium hij aan de gang slaat, veel raakvlakken met experimentele cinema en theater, waarbij de ‘vierde wand’ – de grenzen tussen fictie en realiteit – regelmatig bewust en in opeengestapelde lagen of verdiepingen overschreden wordt.

Het ‘Rotweg’ in de tentoonstellingstitel verwijst naar de naam van een modderig weggetje in Tervuren, waar Boute woont en in de bossen daar zijn onderaardse klanken oefent. ‘Pornolettrisme’ is een benaming waaronder Boute’s tekeningen en letter-animaties vallen. Die laatsten vormen hallucinante opeenvolgingen van betekenisloze letters, waarvan de combinaties en overlappingen, voor Boute althans, pornografische associaties opwekken.

De obsessieve hoeveelheid tekeningen – automatische doodles –  in allerlei formaten bestaat uit chaotisch gekriebelde en niet altijd even leesbare tekstfragmenten en vormen een logische visuele reflectie van zijn podiumvoordrachten. In ‘Rotweg Pornolettrisme’ zijn een paar grote, monolitische tekeningen te zien die speciaal voor deze tentoonstelling werden gemaakt. Ondanks de zompige toestand waarbinnen Boute’s teksten – en dus ook zijn tekeningen – zich afspelen blijven alle werken een gecontroleerde esthetiek behouden.

Voor speellijsten van Antoine Boute is het het beste om zijn blog te raadplegen: http://antoineboute.blogspot.com/. Mocht u daar binnen afzienbare tijd niet geraken dan is het mogelijk om in Demian een film te ondergaan met een audio-opname van een performance in samenwerking met de Brusselse gitarist Jean De Lacoste.

‘Rotweg Pornolettrisme’ is nog te zien tot en met 17 maart in boekhandel/antiquariaat Demian, Conscienceplein 16-18 2000 Antwerpen. Open van dinsdag tot en met zaterdag van 11.00 tot 18.00 uur.