COLUMN hART XVI: MISLUKT

Er staan een heleboel aanzetten voor columns in deze computer in een mapje, dat ‘hlvclmnshrt’ heet. Ze gaan allemaal over de één of andere gedachte in verband met kunst of het kunstenaarsschap. Er is een bijna afgeronde column over het doctoreren in de kunsten bij, een andere gaat over kunst en wetenschap. Er is er één, die over grottekeningen wil gaan maar het opeens over de afstanden tussen hemellichamen heeft. Er zit er één bij over empirische data in verband met kunstenaars, één over sex in de kunst, die kan heel interessant worden overigens, en er is er één, die ‘Lui en dom’ heet.

Allemaal kunstgerelateerde en relevante onderwerpen, maar soms heeft de kunstenaar geen zin om daar mee bezig te zijn en schaft de kunstenaar zich liever een nieuw leren jasje, een plaat van The Sonics en een fles wijn aan, om bij thuiskomst met het leren jasje aan en de fles wijn open hard rond te gaan springen op de versgekochte plaat, zoals deze kunstenaar juist heeft gedaan.

Dit soort momenten komen voornamelijk voor als er iets mislukt en dat is precies wat er aan de hand is. Er is dit keer geen sprake van noemenswaardig liefdesverdriet of het onverwacht overlijden van een dierbare, het is iets anders: er is een tekening mislukt. Dat klinkt u misschien niet zo dramatisch in de oren, maar de zaak verandert danig als ik u meedeel dat deze tekening 3,5 meter breed was en 2,4 meter hoog, al maanden aan de muur van het atelier half-af hing te wezen, het atelier ook als schrijfkamer en living fungeert, waardoor deze kunstenaar niet de deur uit kon zonder de tekening aan de muur te zien hangen en de desbetreffende tekening bij voorbaat al verkocht was. Voor het equivalent van minstens twee maanden levensonderhoud e.d., ofwel zo’n 22 nieuwe leren jasjes, 138 Sonics platen of 417 flessen wijn,

De mislukte tekening is van de muur gehaald en de muur is nu akelig wit, op een nieuw, kleiner vel papier na, waarop deze kunstenaar paniekerig een nieuwe tekening is begonnen in een poging de blamage te verdoezelen. De blamage staat nu opgerold in de hal.

Wat ging er mis? Het gebeurt wel eens, dat een werk niet helemaal wordt wat het zijn moet, of dat er een verkeerde beslissing gemaakt wordt, waardoor het werk meteen de vuilbak in kan, maar hoopvolle ‘damage-control’ kan soms nog wonderen doen. In dit geval was de tekening zo goed als af, er moest alleen nog wat uitgebalanceerd worden, al zat deze kunstenaar stiekem al met het onderste deel van het werk in de zeurende maag. Bij het uitwerken van de details is het begonnen: er moest meer, dat bleek te veel, waarna er minder zou moeten, wat resulteerde in het afsnijden van het onderste deel. Desperate times take desperate measures – maar natuurlijk liepen de verhoudingen daarna volledig scheef. Hoewel er nog wat aan werd gesleuteld, beter werd het niet en dit was gewoon niet goed genoeg.

Deze kunstenaar vraagt zich af wat Luc Tuymans in zo’n geval zou doen? Luc Tuymans schijnt nu niet direct het type te zijn om op zo’n moment in huilen uit te barsten en dat hielp deze kunstenaar een beetje om zichzelf te beheersen, want de tranen begonnen te komen. Toch zijn er verhalen van volwassen kerels, die ook wel eens hadden staan bleiten voor een mislukt werk en daardoor mag deze kunstenaar toch een beetje wenen, van boosheid op zichzelf, maar vooral van een onstuitbare tijdelijke twijfel, die binnen enkele seconden van één enkele tekening wordt doorgetrokken naar het bestaansrecht van de gehele mensheid.

Mocht u het werk ooit onder ogen hebben gekregen, dan zou u misschien zeggen dat het ermee door kon, maar deze kunstenaar verschilt daarin met u van mening en zodoende is dit een werk, dat eventueel na de dood van deze kunstenaar kan opduiken en dan op een veiling een duizelingwekkende hoeveelheid leren jasjes, Sonics platen en flessen wijn mag opbrengen. En ontelbare maagdelijke rollen papier, niet te vergeten.

november 2008